ترانه نویسی بر روی ملودی
با سلام
یه چند جایی در آکادمی و جاهای دیگر دیدم که برخی از دوستان به بهانه ی روی ملودی نوشتن پوششی روی ایرادات ترانه ی خود میگذارند و متونی را به نام ترانه انتشار میدهند که اصلاً نه وزن دارد ، نه قافیه ، نه داستان پردازی و…همه چیز هست به جز ترانه که به یک دوست عزیز که در این آکادمی هست نیز تذکر دادم در این باره ، بر این حسب لازم دونستم مقاله ای در این مقطع گرد آوری کنم، امیدوارم مفید واقع گردد:
نوشتن ترانه برروی ملودی دراکثر نقاط دنیامرسوم بوده وبه خصوص درموسیقی غربی متداول میباشد معمولا آهنگسازان غربی در موسیقی بین المللی ترانه هایشان راخود مینویسند همگام باخلق ملودی وبا توجه به حس آهنگ وذهنیتی که دارند نمونه های بسیار زیاد وچه بسا موفقی در این زمینه وجود داشته ودارد مانند : راجرواترز یا جان لنون یا باب دیلن کریس دبرگ وگروههای موفق دیگر اما ادبیات ونوع لهجه وتعابیر در زبان انگلیسی باادبیات فارسی بسیار متفاوت میباشد گرچه درترانه های انگلیسی زبان نیز قواعد دستور زبان رعایت میگردد.
اما تاریخچه نوشتن ترانه برروی ملودی درایران تقریبا با شروع موج نوترانه وگذر ازتصنیف وپیدایش آهنگسازان موفق پاپ آن دوران میباشد که البته تاثیر پذیری بسیاری از موسیقی غربی اواخر دهه هفتاد میلادی داشته اندبه طوری که اکثر آثار به نام وموفق آن دوران شامل همین قاعده میگردد اما همیشه بحث برسر مزایا معایب این نوع ترانه نویسی وجود داشته که من به اندازه دانسته هاو تجربیاتم آن رابا شما در میان میگذارم:
بهترین مزیتی که برای سرایش برروی ملودی وجود دارد این است که شما با احساس یک ملودی وایجاد فضایی درذهنتان خودرابه دل موسیقی میسپارید وحس نشات گرفته از آهنگ را برچهارچوب وزن بیان میکنید
دوم اینکه ارتباط با آهنگساز وآشنایی باروحییات یک آهنگساز نیز تجربه جدیدی به شما میدهد ودر کل یک کار تیمی که من به شخصه بسیار موافق آنم تاکار انفرادی شکل میگیردمتاسفانه ماعادت به کار گروهی نداریم درحالی که درخلق یک اثر چندین نفر سهیم هستند اما؟
اما معایبی نیز درکار است اول اینکه این نوع ترانه نویسی بسیار سخت وطاقت فرسا بوده ودر ضمن کار هر ترانه سرایی نیست وتمرین بسیار میخواهد ونمونه های موفق فقط حاصل کار ترانه سرایان چیره دست میباشد
لازم به ذکر است افرادی که شناخت کمی در ارتباط با ترانه نویسی دارند ترانه هایی بر روی ملودی مینویسند که نه وزنی دارد و نه قافیه ای و به نظر خودشان کار موفقی است اما این گونه نیست ترانه سرایی بر روی ملودی تنها فرقی که با ترانه سرایی عادی دارد این است که قبل از خلقِ ترانه روحیاتِ شما را برای خلقِ ترانه با فضای احساسی ملودی یکسان میکند و هیچ ارتباطی به این ندارد که وزن و قافیه را نادیده بگیریم. پیشنهاد کلی بنده به ترانه سُرایان تازه کار این است که سمتِ این نوع ترانه نویسی نروند و قبل از انتشار هر ترانه ای دانسته های خود را در رابطه با قواعد ترانه سُرایی بالا ببرند…
خود من به عنوان کسی که چهار پنج ترانه به این روش کار کرده ام اعتراف میکنم که بسیار کار سختی است همچنان که از چندین ترانه سرای به نام نیز این نظر را شنیده ام اما واقعیت این است که این اتفاق زمانی رخ میدهد که آهنگساز توانایی ساخت آهنگ برروی شعر راندارد یا برای خارج نشدن از حس در زمان ساخت آهنگ ترجیح میدهدابتدا اثر خود رابا حال وهوای خودش خلق کند وبعد ترانه برروی آن قرار گیرد
من تجربه در این زمینه را به همه ترانه سرایان عزیز پیشنهاد میکنم چون باعث بیشتر آموختن وارتباط بیشتر با همکاران خواهد شد.
( البته باز تأکید میکنم ترانه سُرایانی که دانش کاملی از ترانه سُرایی ندارند سمتِ این نوع ترانه سُرایی نروند )
موفق و پیروز باشید
سعید چوپانی سامانی
زمستان ۹۳