نقد خانم سپینود پهلوانی بر ترانه ی “بغض ” خانم مریم سپید
پایانِ این قـــــصـه چه غــمـگـیـنـه
من موندم و حالی که آشفته س
باید می گـفـتـم “دوســـتت دارم”
لعنت به هرچی حرف ناگفته س
ایـن بـغـضِ لاکـردارو چــن وقـتـه
تـوی خــــودم می ریزم ونیستی
چن وقته که سر میکنم هرشب
بـا عـکـسـایِ رو مـیـزم ونیستی
چی شد؟کجا از دستِ من رفتی
چی شد نگفتم “عاشقت هستم”
از بـس کـه جـــایِ خـالـیـتـو دیـدم
چـشـمـامو رویِ هـردومـون بستم
هـرشـب تـوو آغـوشِ نـبـودن هـات
خواب رفتم وساختم با این اوضا(ع)
هـرشـب یـه لـیــوان آب رو مـیـز و
نـقـاشـــــیِ رنـگـیـنـی از قـــــرصا
شـایـد نـدونـسـتـه گــُمـم کــردی
شـــایــد نــــبــایـد آرزوم بــــــودی
جــــــایِ تـمـــــومِ آدمـــــا ایـنـجـا
بـایـد تـو الان پـیـشِ روم بــــــودی
بــــایـد تـو الان…نـه دیـگـه دیـــره
مـن موندم و دنـــیـایِ بــعـد از تـو
لعنت به این سفره ، به این عاقد
لعنت به آدم هــــــایِ بــعـد از تـو
پایانِ این قـــــصـه چه غــمـگـیـنـه
من موندم و حالی که آشفته س
باید می گـفـتـم “دوســـتت دارم”
لعنت به هرچی حرف ناگفته س
بند اول مارو با یه کار غمگین و حسرت آلود و البته عاشقانه آشنا میکنه.بیت نخستین کار حرف تازه ای نمیزنه.آشفتگی حال عاشق،پایان غمگین و کلماتی از این دست رو بسیار شنیدیم و خوندیم.شاید بشه گفت کل بند اول اینگونه ست اما خب توی بیت یا نیم بند دوم کار یه مقدار از کلیشه دورتریم.هرچند باز هم برای گوش و چشممون کلمات و عبارات آشنان.پس تا اینجا ما آشنایی زدایی چندانی نداشتیم که این مسئله مخاطب حساس و آگاه رو ممکنه که از کل کار ناامید کنه.هرچند مصرع پایانی شاید برای مخاطبان متوسط امیدوار کننده باشه.
ایـن بـغـضِ لاکـردارو چــن وقـتـه
تـوی خــــودم می ریزم ونیستی
چن وقته که سر میکنم هرشب
بـا عـکـسـایِ رو مـیـزم ونیستی
باز هم تکرار.عکسای روی میز،تو نیستی،بغض لاکردار و… .هر اتفاق هنری و یا شاعرانه تنها یک بار و اون هم اون زمانی که به بهترین شکل ازش استفاده شده جذابیت هنری داره.بعد از اون حفظی و عادی میشه.اگر به ترانه به چشم یک اتفاق هنری نگاه کنیم…نوع نگاه و پرداخت متفاوت از ارکان مهم زیبایی ترانه خواهد بود.آشنایی زدایی و دوری از تکرار و تقلید.حتی ردیف این بند هم کلیشه ست.
چی شد؟کجا از دستِ من رفتی
چی شد نگفتم “عاشقت هستم”
از بـس کـه جـــایِ خـالـیـتـو دیـدم
چـشـمـامو رویِ هـردومـون بستم
باز هم کار اسیر تکرار شده.ترانه یا بهتره بگیم ترانه سرا هیچ کمکی به مخاطب نمیکنه که غم این کار رو عمیقا درک کنه.علاوه بر این عبارت عاشقت هستم برای یک کار عاشقانه ی عامیانه قدری نامناسبه.مشخصه که عاشقتم خیلی انتخاب بهتریه.
هـرشـب تـوو آغـوشِ نـبـودن هـات
خواب رفتم وساختم با این اوضا(ع)
هـرشـب یـه لـیــوان آب رو مـیـز و
نـقـاشـــــیِ رنـگـیـنـی از قـــــرصا
در مصرع دوم خواب رفتم وزن رو قدری به هم زده که شاید فعل خوابیدم هم ملموس تر باشه و هم بهتر توی وزن بنشینه.واژه ی رنگین باز هم بین کلمات ساده و آشنای این ترانه به نظر کلمه ی نامناسبی میاد.تشبیه قرصا به نقاشیبرای تکمیل و توجیه لیوان روی میز رو هم میشه جالب اما قدری ناقص تلقی کرد که نیاز به پرداخت و کد بیشتری داره.
شـایـد نـدونـسـتـه گــُمـم کــردی
شـــایــد نــــبــایـد آرزوم بــــــودی
جــــــایِ تـمـــــومِ آدمـــــا ایـنـجـا
بـایـد تـو الان پـیـشِ روم بــــــودی
ارتباط بین دو بند ضعیفه.
بــــایـد تـو الان…نـه دیـگـه دیـــره
مـن موندم و دنـــیـایِ بــعـد از تـو
لعنت به این سفره ، به این عاقد
لعنت به آدم هــــــایِ بــعـد از تـو
به عنوان بند پایانی بند خوبیه.اما اشاره ی مستقیم به عاقد و سفره باز هم برای هر مخاطبی جالب نیست.باید دید این کار برای چه سلیقه ای و با چه هدفی سروده شده.
در کل ترانه یک ترانه ی متوسط بود که با یک نگاه کلیشه ای به موضوعی کلیشه ای نگاه می کرد.کلمات تکراری یه کار لطمه زده و باعث شده رد پای چندان واضحی از سراینده به جا نمونه.
با سپاس
سپینود پهلوانی
مریم . سپید
مرسی از شما و فرمایشات خوبتون جناب نتاج منتظر نقد دیگر دوستان پای این کار هستیم..
محمد حاجي نتاج
سلام و عرض ادب یه نقد به نقد بسیار ممنونم اول از خانم سپید خیلی زحمت کشیدن و دقت و ریز بینی فوق العاده ای داشتند. مخصوصا در وزن کار فوق العاده دقیق شدید و کار شما خیلی خوب بود . من در اندازه نقد نیستم ولی این یه نظره امیدوارم جسارت تلقی نشه از سوی خانم سپید . نقد یعنی جدا کردن خوب از بد وقتی اشکالات کار رو میگیئ با این نگاه تیز بین ودقیقتون انصافا لطفتونو دریغ نکنید و حتی خوبیهای ریز رو هم بگید ولی شما از خوبیهای درشت کار هم گذشتید که حتی به چشه منی که تقریبا تو نگاه آستیکماتیکم تو کار اینو دیدم چرا بیان نکردید ؟ تو قسمت اول به و نظر من در کل شما به کلمات ایراد وارد کردید که واقعا کلمات بنظر من مهم نیس چینش کلمات مهمه و این نگاه رو اگه از نقد شما حذف کنیم کلا نقد شما نصف هم نمیشه ! ودر ادامه هم شما با یه جمله فاتحه منه نوعی رو که از قسمت اول کار ، و در کل،از کل کار خوشم اومده رو میخونی وبا همون جمله هر کسی هم با نظرتون موافق نباشه رو آدم سطحی نگر و مخاطب رده متوسط میخونید . نقد اصولا گرفتن ایراد بر ترانه نیست دیدن ارزشهای یک کار وبیان اون هم نوعی نقده و توسط کسی که نقد میکنه باید بیان بشه بظر من البته که به احتمال زیاذ درست نیست و در اخلاق شما هرگز وجود نداره! اینه که شما سعی کردید به هر نحوی ایراد بگیرید مخصوصا در : هـرشـب تـوو آغـوشِ نـبـودن هـات خواب رفتم وساختم با این اوضا(ع) هـرشـب یـه لـیــوان آب رو مـیـز و نـقـاشـــــیِ رنـگـیـنـی از قـــــرصا که البته به نظر من شاهکار و اوج ترانست که شما اون رو سطحی میخونید. وقتی در این قسمت من "نبودن آغوش و ..." و تصویری که داره رو تصور میکنم یه حسی مثه احساسه اون بچه که با گچ رو زمین عکس معشوغش که مادرش بود رو کشید و رفت بغلش خوابید به ذهنم میرسه و در مصرع دوم به یک نقاش بر میخورم که بومش خودشه و رنگ هاش قرصه حتی سبک کاریش هم داره میگه که آبرنگه این با لیوان آب روی میز مفهوم خودش رو میرسونه و شاعر میخواد از خودش حد اقل یک فردی رو نقاشی کنه که دیگران بظاهر اونو سالم و خوب ببینند ولی هیچ رنگ و قرصی نمیتونه روح زخمی اونو و درون ویران شده اونو ترمیم و تسکین بده ولی با این نقد شما آدم میترسه از این ترانه خوشش بیاد و نظرش رو بگه چون اگه خوشش بیاد یه مخاطبی میشه که در نهایت متوسطه واقعا از زحمت و شهامتتون تقدیر میکنم و جسارت من رو ببخشید شما بسیار در ابراز نظر توانا بودید و سعی من ابراز نظر برای توانایی بیشتر شماست . که ما نقد کننده خوب انگشت شمار داریم ، و کسانی که شهامت نقد رو دارن کمتر. امیدوارم دلگیر نشید و نقد های ریزبین و تیز بین شما رو باز هم بخونم و باز هم لذت ببرم و یاذ بگیرم . ممنونم و سپاسگزارم پسند+
آزاده ربانی
سلام با تشکر از خانوم مریم سپید و ذکر این نکته که نقد اصولا روی ترانه ها و در کل روی متونی صورت میگیره که حد و نسبت بالایی از ظرفیت تکنیکال و فنی و هنری رو دارا هستند و میشه وارد موضوع و مکالمه و اجزای درونیشون شد ممنونم از خانوم سپینود پهلوانی عزیز که زحمت نقد کار رو کشیدند پای این نقد دوستان هم میتونند نظر بدهند و نقدشون رو بگذارند بحثهایی رو بازکنند و به نتیجه برسونند از این پس هر هفته یک اثر از آثار دوستان در نقد هفته بررسی ونقد خواهد شد با تشکر از خانوم رعنا رفیعی برای هماهنگی ها در تیم نقد . موفق و نویسا و همراه با ما باشید همچنان
ترنم من
