مقالات و متد های ادبیاتی کاربران تازه کار بخوانند

سلام به تمام تازه واردان شب ناله های شعر

دوستان عزیزم ابتدا لازم میدونم برای ارامش وجدان خودم خدمت شما همراهان جدیدم در مسیر شعر مطلبی رو عرض کنم چند سال قبل دوستی از من سوال کرد چه کاری باید انجام بدم تا شاعر بشم بهش گفتم هرگز چنین نفرینی رو از من نخواهد شنید با تعجب پرسید چرا؟ گفتم زمانی یک شخص عادی به یک شاعر تبدیل میشه که تمام سرمایه های عاطفی رو از دست داده باشه و من هرگز دوست ندارم تو چنین تجربه ای داشته باشی /امروز هم به شما عرض میکنم اگر برای شعر ساختن فعالیت میکنید که هیچ اما اگر تصمیم دارید روحتون رو در اندازه ی نام یک شاعر گسترش بدید راه سختی در برابر شماست /من به وظیفه ی خودم عمل کردم حالا اگر به ادامه ی راه اصرار دارید وظیفه ی جدید خودم رو باید شروع کنم/ در این تاپیک متن ها و نوشته های رو قرار میدم که برای شما دوستان عزیز لازم هست . مطالعه کنید و اگر سوالی بود کامنت کنید من به همراه تعدادی از دوستان در پاسخگویی به شما عزیزان تمام تلاش خود را خواهیم کرد/

۱ آشنایی با قافیه

حروف قافیه:

۱)- روی:

اخرین حرف اصلی قافیه را ((روی)) می گویند.ravi

مثال:
زن خوش منش دلستان تر که خوب…..که آمیزگاری بپوشد عیوب
در این بیت حرف ((ب)) روی است.

تذکر:
رعایت حرف ((روی)) در کل ابیات یک شعر الزامی است.

حروف دیگر قافیه را بر مبنای حرف ((روی)) به دو دسته تقسیم می کنیم؛ یکی حروف پیش از ((روی)) و دیگری حروف پس از ((روی)).

حروف پیش از ((روی)):

۱)- حرف تاسیس:
الفی که با فاصله ی یک حرف متحرک از حرف ((روی)) بیاید ((حرف تاسیس)) نامیده می شود.مانند ((ا)) در کلمات ((شامل)) و ((کامل)).
هر نکته ای که گفتم در وصف آن شمایل………… هرکس شنید گفت لله در قایل

۲)- حرف دخیل:
حرف متحرکی را که بین الف ((تاسیس)) و حرف ((روی)) می آید ((دخیل)) می نامند.
چشم بدت دور ای بدیع شمایل
ماه من و شمع جمع و میر قبایل
جلوه کنان می روی باز نیایی
سرو ندیدم بدین صفت متمایل
در این ابیات کلمات ((شمایل))؛((قبایل)) و ((متمایل)) کلمات قافیه هستند.حرف ((ل)) حروف ((روی)) است و حرف ((ا)) حرف((تاسیس)) و حرف ((ی)) حرف ((دخیل)) است.

نکته:
رعایت الف تاسیس و حرف دخیل واجب نیست ولی رعایت حرکت حرف دخیل الزامی است.

تذکر:
قافیه ای که در آن حرف تاسیس رعایت شده باشد قافیه ی ((موسسه)) نامیده می شود.

۳)- ((ردف)) بر دو نوع است:

الف)- ردف اصلی:
حروف ((و))؛((آ)) و ((ی)) را که بی فاصله پیش از روی بیایند ((ردف اصلی)) می نامند.

مثال:
خواب نوشین و بامداد رحیل………باز دارد پیاده را زسبیل

عمر برف است آفتاب تموز………..اندکی مانده و خواجه غره هنوز

یار ناپایدار دوست مدار…………..دوستی را نشاید این غدار

ب)- ردف زائد:
حرف ساکنی که بین ((ردف اصلی)) و ((روی)) بیاید ((ردف زائد)) نامیده می شود.
حروفی که می توانند ((ردف زائد)) قرار بگیرند عبارتند از: ش؛ر؛ف؛س؛خ؛ن که برای سهولت کار ترکیب ((شرف سخن)) از این حروف ساخته می شود تا در ذهن به راحتی سپرده شود.

مثال:
هرکه آمد عمارتی نو ساخت….رفت و منزل به دیگری پرداخت

از آن بهره ورتر در آفاق کیست؟…….که در ملک راندن به انصاف زیست
در ابیات مذکور حروف ((خ)) در بیت اول و حروف ((س)) در بیت دوم ردف زائد هستند.

تذکرات:
۱)- قافیه ای که ردف داشته باشد اعم از اصلی و یا زائد ((مردف)) خوانده می شود.(به ضم حرف میم و سکون حرف راء و فتح حرف دال بخوانید.)
۲)-رعایت ردف اصلی و زائد در بیت الزامی است.

۴)-قید:
حرف ساکن غیر مدی که بدون فاصله پیش از روی بیاید قید نامیده می شودو رعایت آن مانند حروف ((روی))؛((ردف اصلی))؛((ردف زائد)) الزامی است.

نکته:
حروفی که می توانند قید واقع بشوند عبارتند از: س؛ه؛ش؛ب؛ف؛ر؛خ؛ن؛غ؛ز که برای سهولت کار ترکیب حروف فوق را با عنوان ((سه شب فرخ نغز)) به خاطر بسپارید.

مثال:
زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست…پیرهن چاک و غزلخوان و صراحی در دست

در این بیت حرف((س)) در کلمات ((مست و دست)) قید می باشد.

تذکر:
قافیه ای که حرف قید دارد ((قافیه مقید)) و حرف ((روی)) آن را ((مقید)) می خوانند.

حروف بعد از روی:

حروف بعد از روی عبارتند از: وصل؛خروج؛مزید و نایره.

۱)- وصل:
حرفی است که بی فاصله به روی بپیوندد.

مثال:
هردم از عمر می رود نفسی…..چون نگه می کنم نمانده کسی
در این بیت حرف ((ی)) بعد از روی که حرف ((س)) است حرف ((وصل ))است.

تذکر:
قافیه ای که حرف وصل دارد ((قافیه ی موصول)) می نامند.

۲)-خروج:
حرفی است که به حرف ((وصل)) می پیوندد.

مثال:
بنی آدم اعضای یکدیگرند….که در آفرینش زیک گوهرند
حرف دال در بیت مزبور حرف خروج است.

۳)-مزید:
حرفی است که به خروج می پیوندد.

مثال:
دلی کز مهر سرتابد به حسرت می گدازیمش….و گر از شوق باز آید به رحمت می نوازیمش
در بیت مذکور حرف ((ش)) مزید است.

۴)- نایره(نایر):
یک یا چند حرف است که به مزید می پیوندد.

مثال:
تو گسستی عهد دلها ما به هم بستیمشان…..با هم اندر رشته ی زلف تو پیوستیمشان
در این بیت حروف ((الف و ن)) نایره هستند.

تذکر مهم:
رعایت حروف بعد از روی در هر صورت و شکل در کل شعر الزامی است.

https://www.academytaraneh.com/5882کپی شد!
1524
۱۰